San Paolo fuori le mura

Sankt Paul vor de Muure – uf iteliänisch San Paolo fuori le mura – isch e Chilen und es Chlooschter z Rom. D Chilen isch eini vo de vier Papschtbasilike vo Rom. Si stoot uf dr Lischte vom UNESCO-Wälterb.

Dr Oort, wo d Paulus-Chile stoot, isch uf dr lingge Syte vom Tiber im Stadtviertel Ostiense vo Rom. D Uferstrooss em Fluss noo heisst Lungotevere San Paolo und d Strooss, wo vo dere abzweigt und vor Sankt Paul duregoot, isch d Viale di San Paolo. Dr Chor vo dr Chile lueget gägen Oschte zu dr Via Ostiense und dr Ygang isch uf dr andere Syte a dr Strooss Piazzale San Paolo. Die lauft em grosse Stadtpark Parco Schuster noo, wo im Summer jewylen es Musigfestival isch.^[1] Im ehemolige Chlooschtergarte vo Sankt Paul isch hüt s Chinderspital Bambino Gesù.

Sankt Paul isch e Papschtbasilika und ghört em Vatikan.

Der Naame chunt drvo, ass d Chilen öppe zwöi Kilometer usserhalb vo dr alten Aurelianische Stadtmuure vo Rom gläägen isch und wil me dänkt, dr Apostel Paulus sig öppe 67 noch Chrischtus ussen a dr Stadt Rom a däre Stell als Märtürer gstorbe und begrabe worde. Me cha no hüt grad näbe dr Chile und bim Schuster-Park d Räschte vom ene antike Fridhof us em 1. bis 4. Joorhundert go aluege, d Necropoli di San Paolo, wo schöni römischi Grabmonumänt gsi sind und wo me vil latynischi Inschrifte gfunde het; die sind im epigrafische Museum vo Sankt Paul uusgstellt. Das Lapidarium isch schynts eis vo de bedüütende vo Rom.^[2][3][4] Dr Fridhof isch gar nonig ganz uusgrabt, er goot i dr Umgäbig und vermueltich au under dr Basilika und em Chlooschter wyter.^[5]

I dr Antike isch dört d Strooss Via Ostiensis vo Rom uf Ostia Antica dureggange, und si het i dr Stadtmuure s doplete Stadttor Porta Ostiensis gha. Eis vo dene antike Toor git’s no hütt, und me seit em jetz Porta San Paolo, wil chly ussedra d Basilika und s Chlooschter Sankt Paul isch. Rings um das antike Stadttor goot dr Chreisvercheer vo de hütige Stroosse. Vo dere Chrüüzig zum Chlooschter Sankt Paul heisst die aktuelli Strooss immer no Via Ostiense.

Dr Kaiser Konstantin het dänn bim Grab vom Aposchtel Paulus, a dr Ostia-Stross und im Gländ vom ene alte Landhuus die erschti Chile lo boue, wo under em Papscht Silveschter ane 324 gweiht worden isch. Wil sövel Pilger as Paulusgrab choo sind, isch die gly vill z chly gsi, und me het se scho am Ändi vom 4. Joorhundert dur die grossi Basilika ersetzt, wo bis is 19. Joorhundert gstanden isch. Si het vier Reie vo hööche Süüle. Im füüfschiffige Ruum het’s drum vil Platz. Die grossi Chile Sankt Paul het ane 395 dr Papscht Siricius gweiht. Im Mittelalter sind immer wider Sache am Bouwärch veränderet worde. Im 11. Joorhundert het d Chile en Gloggeturm übercho. Im Süülehof vor em Ygang vo dr Basilica stoot i dr Middi e grossi Figuur vom Aposchtel Paulus. Dr Künschtler Giuseppe Obici (1807–18787) het se gmacht.

Im 7. Joorhundert isch uf dr Südsyte näbe dr Pauluschile es Benediktinerchlooschter bout woorde, wo langi Zyt, bis im 10. Joorhundert, no dr Name Chlooschter vom Sankt Stefan und vom Sankt Caesareus und vom Sankt Paul gha het. Dr Chrüüzgang vom Chlooschter isch eine vo de schönschte vo Rom. I dr unsichere Zyt vom Mittelalter isch rings um Sankt Paul, wo jo ungschützt wyt vor dr Stadt usse gläägen isch, e starchi Muure zoge worde, grad wie um ene Burg ume.

Bis im 20. Joorhundert isch Sankt Paul au no e Pfarrchile gsi.

1823 isch d Basilika abebrönnt, wil e Handwärcher nach dr Arbet im Dachstuel es Liecht vrgässe het.^[6] Me het d Chile drno nach em Wille vom Papscht Leo em Zwölfte vo Grund uuf zimli gnau i de Forme vo dr alte füüfschiffige Chile wider ufbout; dr Papscht het mit eme Sändschrybe die Gläubige um Hilf füre Nöibou bätte. Ane 1854 het dr Papscht Pius dr Nüünt d chile wider gweiht. Au dr Gloggeturm isch nöi bout worde. Im Ganze git San Paolo, au wenn d Bousubstanz fasch komplett usem 19. Joorhundert isch, es getröis Bild vo dr antike Basilika.

Under em Hauptaltar isch dr antik Sarkofaag vom Aposchtel Paulus. Me het ne archäologisch gnau undersuecht.^[7] Dr Triumpfbogen über em Altar isch usem 5. Joorhundert. Näbedra stoot dr monumäntaal Oschterlüüchter, wo im 12. Joorhundert gmacht worden isch.

Uf dr Innesyte vom Hauptschiff gseht men oben a de Süüle dr Wand noo ringsume e längi Reie mit 265 Rundbilder vo de Päpscht. Mit dere monumäntale Bildergalerie het dr Papscht Leo im 5. Joorhundert agfange.

I dr Basilika sind d Greeber vo zwee Päpscht: em Felix em Zwöite sys, us em föifte Joorhundert, und das vom Johannes em Drizääte, wo im zääte Joorhundert gläbt het.

1. ↑ Parco Schuster uf bonculture.it
2. ↑ Bengt E. Thomasson: Iscrizioni del sepolcreto di Via Ostiense. In: Opuscula romana, 1, 1954, S. 125–151
3. ↑ Giorgio Filippi: Indice della raccolta epigrafica di San Paolo fuori le mura. Città del Vaticano 1998.
4. ↑ Rosanna Barbera: Iscrizioni latine della raccolta di San Paolo fuori le mura edite in ICVR. Città del Vaticano 2009.
5. ↑ Necropoli di San Paolo uf sovraintendenzaroma.it
6. ↑ Fabio Sebastianelli: L’incendio della basilica di S. Paolo fuori le mura. In: Roma moderna contemporanea XII, 2004, S. 539–566.
7. ↑ Giorgio Filippi: La tomba di San Paolo. I dati archeologici del 2006 e il Taccuino Moreschi del 1850. In: Bolletino dei Monumenti musei e gallerie pontificie, XXVI, 2007-2008, S. 321–352.